Maqsad:
O'quvchilarda kundalik hayotda, o'qish jarayonida va jamoat joylarida odob-axloq va etiket qoidalariga rioya qilish, boshqalarga hurmat va xushmuomalalik bilan munosabatda bo'lish ko'nikmalarini shakllantirish.
Vaziyat:
Bir sinfda o'quvchilar dars boshlanganda o'qituvchi bilan salomlashmaydi, bir-biriga ham e'tibor bermaydi. Natijada muhit sovuq va begona bo'lib qoladi.
Amaliy yondashuv:
"Salom" so'zining ma'naviy va ijtimoiy ahamiyati haqida suhbat.
Amaliy guruh ishi: har bir ishtirokchi turli vaziyatlarda (maktabda, ko'chada, mehmonlikda) salomlashishning odobli shaklini namoyish qiladi.
Rolli o'yin: "Salomlashish madaniyatini tiklash" (o'quvchi–o'qituvchi, o'quvchi–o'quvchi, notanish inson bilan salomlashish).
Natija:
O'quvchilar salomlashishning ijobiy ta'sirini his etadilar, hurmat va e'tibor bilan muomala qilishni o'rganadilar.
Vaziyat:
Ba'zi o'quvchilar suhbat davomida boshqalarning gapini bo'lib yuboradi yoki e'tibor bermay tinglaydi. Bu holat ko'pincha tortishuv yoki tushunmovchilikka olib keladi.
Amaliy yondashuv:
"Tinglash madaniyati" haqida muhokama.
Mashq: juftlikda suhbat – biri gapiradi, ikkinchisi faqat tinglaydi. So'ngra tinglovchi sherigining fikrini qisqa so'z bilan qayta aytib beradi.
"Ko'z bilan aloqa" mashqi – tinglayotganda e'tibor va hurmat ifodasini yuz, tana va nigoh orqali ko'rsatish.
Natija:
Ishtirokchilar muloqotda sabr, hurmat va diqqat bilan tinglash odatini shakllantiradilar.
Vaziyat:
Ba'zi o'quvchilar mehmonlikda shovqin qiladi, stol atrofida odobsiz harakatlar qiladi yoki minnatdorchilik bildirmaydi.
Amaliy yondashuv:
Jamoaviy sahna o'yini: "To'g'ri mehmon bo'lish va mehmon kutish".
Har bir ishtirokchi uy egasi va mehmon sifatida navbatma-navbat chiqish qiladi.
Muomala jarayonida etiket qoidalariga (sovg'a olib kelish, minnatdorchilik bildirish, hurmat bilan muloqot qilish) amal qilinadi.
Natija:
O'quvchilar mehmondo'stlik, xushmuomalalik va minnatdorchilik ifoda etish madaniyatini o'zlashtiradilar.
Vaziyat:
Kantinda yoki transportda ayrimlar navbatni buzadi. Bu boshqalarda norozilik tug'diradi.
Amaliy yondashuv:
"Navbat" tushunchasi va uning adolat tamoyiliga asoslanishi haqida suhbat.
Mashq: o'yinli sahna – "Navbatda odob" (kim to'g'ri, kim noto'g'ri tutadi).
Guruhiy tahlil: harakatlar qanday his uyg'otdi? Qaysi xatti-harakat odobli edi?
Natija:
Ishtirokchilar ijtimoiy muomala jarayonida hurmat, sabr va adolat tamoyillariga amal qilishni o'rganadilar.
Mashq: "Men odobli insonman"
Topshiriq:
Har bir ishtirokchi bir kun davomida uchta odobiy amalni (masalan: "Rahmat dedim", "Navbat kutdim", "Gapni bo'lmadim") kundalik daftariga yozadi.
Keyingi mashg'ulotda ular bu tajribalarini guruh bilan baham ko'radi.
Natija:
Ishtirokchilar o'z kundalik xulq-atvorini kuzatish va o'zini nazorat qilish ko'nikmasini rivojlantiradilar.