Maqsad:
O'qituvchilarda va notiqlarda tashqi ko'rinish, tana tili va ichki ishonch uyg'unligini shakllantirish. Auditoriya oldida o'zini ishonchli, madaniyatli va tabiiy tarzda tutish ko'nikmasini rivojlantirish.
Vaziyat:
Yosh o'qituvchi birinchi marotaba katta konferensiyada chiqish qiladi. Ma'nosi chuqur, lekin tashqi ko'rinishi beparvo: oyoq kiyimi chang, ko'ylak dazmollanmagan. Auditoriya e'tibori so'zlarga emas, uning ko'rinishiga qaratiladi.
Amaliy yondashuv:
Guruhda "To'g'ri va noto'g'ri imij" taqqoslov mashqi: ikki ishtirokchi chiqadi – biri tartibli, biri beparvo. Guruh ularning qaysi biri ishonchliroq tuyulganini muhokama qiladi.
"Imij tafsilotlari" tahlili: kiyim, soch, poyabzal, aksessuar, holat – ularning har biri qanday psixologik signal yuborishini muhokama qilish.
Kiyim tanlash bo'yicha mini-trening: "Auditoriya va mavzuga mos rang va uslub" (masalan: rasmiy – ko'k, ijodiy – lola yoki och tuslar).
Natija:
Ishtirokchilar tashqi ko'rinish auditoriyada dastlabki taassurotni shakllantirishini tushunadi va sahnaga mos imijni ongli ravishda tanlashni o'rganadilar.
Vaziyat:
Notiq nutq davomida qo'llarini cho'ntagiga soladi, nigohini qochiradi, qomatini bukib oladi. So'zlari to'g'ri, ammo tana tili ishonchsizlikni ifodalaydi.
Amaliy yondashuv:
"Tana tili ko'zgusi" mashqi: har bir ishtirokchi 1 daqiqa davomida gapirmasdan o'z fikrini tana harakati bilan ifoda etadi.
"Tana holati" sinovi: bel tik, yelkalar ochiq, oyoqlar yelka kengligida turish, ko'z bilan aloqa saqlash.
"Nigoh yurishi" mashqi: nutq paytida nigohni har 5 soniyada boshqa tomonga qaratish, zalni "ko'z bilan quchoqlash".
Natija:
Ishtirokchilar tana tili orqali ishonch, ochiqlik va hurmat ifoda etishni o'rganadilar; sun'iylik o'rniga tabiiylikka erishadilar.
Vaziyat:
Ba'zi notiqlar auditoriya oldida jiddiy, sovuq yoki sun'iy tabassum bilan chiqishadi. Bu ularning nutqini ta'sirchan emas, uzoq his ettiradi.
Amaliy yondashuv:
"Tabassum mashqi": ishtirokchilar oynaga qarab, 5 daqiqa davomida tabiiy tabassumni ushlab turadi.
"Samimiyat so'zi": har bir ishtirokchi bir ijobiy fikrni iliq ohangda aytadi, guruh uning samimiyat darajasini baholaydi.
"Emotsional ifoda" mashqi: bir gapni (masalan: "Men bu mavzuni sevaman") uch xil ohangda – sovuq, samimiy, hissiy tarzda aytish.
Natija:
Ishtirokchilar samimiy ohang va yuz ifodasi orqali auditoriya bilan hissiy aloqa o'rnatishni o'rganadilar.
Vaziyat:
Notiqning nutqi yaxshi, ammo tish orasida ovqat izi qolgan, aksessuari haddan tashqari ko'p. Auditoriya buni sezadi va e'tibori so'zdan chalg'iydi.
Amaliy yondashuv:
"Detalni top" mashqi: ishtirokchilar rasmda yoki videoda notiqdagi xatolarni aniqlaydi (masalan, beparvo ko'ylak, shovqinli zirak, ortiqcha bo'yoq).
"Ko'zguda tekshiruv": har bir ishtirokchi chiqishdan oldin oynada o'zini 10 soniya baholaydi: "Toza, tartibli, tabiiymanmi?"
"Minimalizm – professionallik belgisi" haqida guruhiy muhokama.
Natija:
Ishtirokchilar auditoriyaning diqqatini so'zga emas, tashqi mayda xatolarga qaratmaslik uchun o'z ko'rinishini nazorat qilishni o'rganadilar.
Mashq: "Mening sahna imijim"
Topshiriq:
Har bir ishtirokchi o'zining "ideal notiq" obrazini yaratadi:
- kiyim tavsifi (rang, uslub, holat),
- tana tili va yuz ifodasi,
- ovoz ohangi va hissiy kayfiyat.
Keyin bu obrazni 2 daqiqa davomida amalda ko'rsatadi.
Natija:
Ishtirokchilar o'z imijini tahlil qilib, professional ko'rinishga ega chiqishni o'rganadilar.