Fikrni aniq, to‘g‘ri, odobli va chiroyli ifoda etish san’ati. U grammatik to‘g‘rilik, so‘z boyligi va muloqot odobini o‘z ichiga oladi.
So‘z boyligi
+
Insonning faol nutqida ishlata oladigan so‘z va iboralar yig‘indisi. So‘z boyligi qanchalik keng bo‘lsa, fikrni ifodalash ham shunchalik ravon bo‘ladi.
Hikoya qilish
+
Biror voqea, film yoki matnni qayta so‘zlab berish jarayoni. Bu mashq so‘z boyligini kengaytiradi va nutqni izchil qiladi.
Savol-javob mashqi
+
O‘qituvchi yoki sinfdoshlar bilan tezkor savol-javob qilish orqali nutqiy faoliyatni rivojlantirish usuli.
Yozma mashq
+
Qisqa hikoya yoki insho yozish orqali nutqni boyitish va imlo hamda uslubni mustahkamlash mashg‘uloti.
Ovoz yozish va tahlil
+
Nutqni audio shaklda yozib olib, talaffuz, pauza va ohangdagi xatolarni aniqlash va tuzatish usuli.
Muloqot odobi
+
Salomlashish, “iltimos”, “rahmat”, “kechirasiz” kabi odobiy so‘zlarni ishlatish, suhbatdoshni tinglash va gapini bo‘lmaslik qoidalari.
Rol o‘yinlari
+
O‘quvchilar turli rollarni ijro etib, suhbat quradigan mashq shakli. Masalan, jurnalist va mehmon sifatida muloqot qilish.
So‘z zanjiri
+
Bir so‘zning oxirgi harfi bilan yangi so‘z aytish o‘yini. Bu usul lug‘at boyligini kengaytirishga yordam beradi.
Tasvirlash o‘yini
+
Biror narsani nomini aytmasdan uning belgilarini ta’riflab berish mashqi. Bu nutqni boyitadi va tasviriy fikrlashni rivojlantiradi.
Samimiyat
+
Nutqda chin dildan gapirish, sun’iylikdan qochish va so‘zlarning qalbdan chiqishi. Bu nutqning ta’sirchanligini oshiradi.