Maqsad:
Ishtirokchilarga vaqtni to'g'ri taqsimlash, ustuvorlikni aniqlash, chalg'ituvchilardan qochish va rejalilik asosida harakat qilish ko'nikmalarini shakllantirish.
Vaziyat:
O'quvchi har kuni "vaqtim yetmayapti" deydi, ammo kunining katta qismini ijtimoiy tarmoqlarda yoki mayda ishlarda o'tkazadi. Natijada rejalashtirilgan vazifalar bajarilmaydi, o'zi esa charchagan va motivatsiyasiz his qiladi.
Amaliy yondashuv:
"Bir kunimni tahlil qilaman" mashqi: har ishtirokchi o'z kunining 24 soatini bo'lib, vaqtini qayerda sarflayotganini yozadi.
So'ngra "foydali" va "bekorchi" vaqtni ajratadi.
Guruh bilan muhokama: qaysi ishlarni qisqartirish yoki boshqalarga topshirish mumkin?
Natija:
Ishtirokchilar vaqt qayerga "yo'qolayotgani"ni aniq ko'radi va uni ongli boshqarishni o'rganadi.
Vaziyat:
Ko'pchilik vazifani ertaga qoldirish odatiga ega. Natijada stress ortadi, vaqt esa yo'qoladi.
Amaliy yondashuv:
"Hech bo'lmasa 5 daqiqa" texnikasi: har kim kechiktirayotgan ishini yozadi va uni faqat 5 daqiqa davomida bajarishga so'z beradi.
Mashqdan so'ng ishtirokchilar o'z tajribasini baham ko'radi: ko'pchilik 5 daqiqadan so'ng to'liq kirishib ketganini sezadi.
Natija:
Qiyin vazifani kichik qadam bilan boshlash orqali ishga kirishish osonlashadi.
Vaziyat:
Ba'zi o'quvchilar bir vaqtning o'zida 4–5 ishni boshlaydi, ammo hech birini yakunlay olmaydi.
Amaliy yondashuv:
"Uch ish" texnikasi: har bir ishtirokchi ertangi kun uchun eng muhim 3 ta vazifani yozadi.
Har biri uchun vaqt chegarasini belgilaydi (masalan: 9:00–10:00 –insho yozish, 11:00–11:30 – sport, 12:00–13:00 – o'qish).
Kunning oxirida natijani tahlil qilish: nechta vazifa bajarildi, nimalar chalg'itdi?
Natija:
Ishtirokchilar muhim ishlarni ajratishni, kunni fokus bilan o'tkazishni o'rganadi.
Vaziyat:
O'quvchi boshqalar so'ragan ishni rad eta olmaydi, o'z vazifalarini kechiktiradi.
Amaliy yondashuv:
"Asosli rad" mashqi: har ishtirokchi unga ortiqcha yuk bo'layotgan vazifani eslab, odob bilan qanday rad etishini yozadi.
Misollar almashiladi ("Rahmat, lekin hozir asosiy ishni tugatishim kerak", "Men bu safar emas, keyingi safar yordam bera olaman").
Natija:
O'quvchilar shaxsiy chegaralarni saqlashni va vaqtini himoya qilishni o'rganadi.
Vaziyat:
Reja yo'qligi sabab ishlar chalkashib ketadi.
Amaliy yondashuv:
"4D" texnikasi: har bir ishtirokchi bugungi 5 ta vazifasini quyidagi ro'yxatga joylashtiradi:
🎯 4D Texnikasi:
So'ng "Do" ro'yxati asosida ishga kirishiladi.
Natija:
Vazifalar tizimlashtiriladi, ortiqcha yuk kamayadi, fokus kuchayadi.
Vaziyat:
O'quvchi reja tuzadi, lekin unga amal qilolmaydi.
Amaliy yondashuv:
"Pomidor" texnikasi: 25 daqiqa ishlash – 5 daqiqa tanaffus.
Ishtirokchilar 2 ta "pomidor" davomida o'qish yoki topshiriq bajaradi.
Yakunda natijalar tahlil qilinadi: diqqat, charchoq va qoniqish darajasi.
Natija:
Diqqatni jamlash, dam olishni rejalashtirish va vaqt hisini shakllantirish ko'nikmasi paydo bo'ladi.
Yakuni:
Mashg'ulot yakunida ishtirokchilar "Bir so'z bilan bugungi dars" refleksiyasi o'tkazadi:
Har biri o'z holatini bir so'z bilan ifodalaydi (masalan: "tartib", "motivatsiya", "aniqlik", "fokus").