Maqsad:
Ishtirokchilarda sog'lom o'z-o'zini baholash, o'z kuchi va imkoniyatlariga ijobiy munosabatni shakllantirish.
O'ziga ishonchni mustahkamlash, xatolardan qo'rqmaslik, ichki motivatsiyani uyg'otish va shaxsiy rivojlanishga yo'naltirish.
Vaziyat:
Bir o'quvchi har safar yangi topshiriqqa "men buni eplay olmayman" deb kirishadi.
Natijada u harakatni boshlamay turib, o'zini mag'lub his qiladi.
Amaliy yondashuv:
"Men uddalayman" affirmatsiyasi: har ishtirokchi 3 ta ijobiy ibora aytadi ("Men harakat qilaman — demak, o'rganaman", "Men o'z ustimda ishlayapman", "Men muvaffaqiyatga loyiqman").
"Xatolar – darslar" mashqi: har kim bir marta xato qilgan holatini eslab, undan olgan sabog'ini aytadi.
Guruhli muhokama: "Nega ba'zida o'zimizni past baholaymiz?" savoliga javoblar yig'iladi.
Natija:
Ishtirokchilar o'z fikrlarining kuchini his etadi, ijobiy ichki dialogni shakllantiradi va "qo'rquvdan amaliyotga" o'tishni o'rganadi.
Vaziyat:
O'quvchi doim o'zini boshqalar bilan solishtiradi, o'z yutuqlarini qadrlamaydi.
Bu hol o'z-o'zini past baholashga olib keladi.
Amaliy yondashuv:
"Men kimman?" mashqi: ishtirokchilar o'zlarining 5 ijobiy sifatini yozadi.
"Yutuqlar daftarini yaratish": har bir ishtirokchi o'zining kichik g'alabalarini (o'qishda, hayotda, sportda) yozib chiqadi.
"Boshqadan o'rgan, lekin taqqoslama" mashqi: kimdadir bor fazilatni o'zida rivojlantirish uchun niyat yoziladi.
Natija:
Ishtirokchilar o'z qadrini anglaydi, o'zini boshqalar bilan emas, kechagi "o'zi" bilan solishtirishni o'rganadi.
Vaziyat:
Ba'zi o'quvchilar xato qilishdan qo'rqadi, chunki ular fikricha, xato – bu muvaffaqiyatsizlik. Shu sababli ular yangi ishni sinab ham ko'rmaydi.
Amaliy yondashuv:
"Xatoni bayram qilish" o'yini: ishtirokchilar o'z xatolarini kulgili tarzda aytadi va ularni "dars"ga aylantiradi.
"Xato — bu tajriba" iborasini talqin qilish.
Mini-trening: "Harakat — bu jasorat" (kichik qadam tashlashning o'zi ham yutuq ekanini tushuntirish).
Natija:
Ishtirokchilar xatolarni hayotiy saboq sifatida qabul qiladi, o'zini sinovdan o'tkazishga tayyor bo'ladi.
Vaziyat:
O'quvchi o'zini doimo kamsitadi, o'z fikrini aytishdan tortinadi. Jamoada sust ishtirok etadi.
Amaliy yondashuv:
"Kompliment aylanmasi": har bir ishtirokchi yonidagi kishiga bitta samimiy ijobiy fikr aytadi.
"Mening kuchli tomonim": o'quvchilar o'zlarida eng faxrlanadigan 3 jihatni aytadi.
"Men o'zimni qadrlayman, chunki..." mashqi – har kim o'ziga murojaat yozadi.
Natija:
Ishtirokchilar o'z qadriyatini his etadi, ijobiy fikrlar orqali o'ziga nisbatan iliq munosabatni shakllantiradi.
Mashq: "O'z ishonchimni quraman"
Topshiriq:
Har bir ishtirokchi "Men..." so'zi bilan boshlanadigan 5 ta ijobiy jumla yozadi.
Misollar:
- Men harakat qilaman.
- Men yangi narsalarni o'rganaman.
- Men o'zimga ishonaman.
- Men boshqalarni ilhomlantira olaman.
- Men xatolardan qo'rqmayman.
So'ng bu iboralarni turgan joyida baland ovozda o'qish orqali "ichki kuch" mashqi o'tkaziladi.
Natija:
Ishtirokchilar ichki energiyasini his etadi, ijobiy fikr orqali o'ziga ishonchni mustahkamlaydi.