Suv va elektr energiyasi hayotimiz uchun juda muhim. Ular bo‘lmasa biz ovqat tayyorlay olmaymiz, xona yorug‘ bo‘lmaydi, yuvina olmaymiz. Ammo bolalar bu resurslar cheklangan ekanini bilishlari kerak.
Shu sabab tarbiyachi oddiy tajribalar orqali suvni tejash va chiroqni o‘chirish odatini o‘rgatadi.
🌊 Suvni isrof qilish nimaga olib keladi?
Bolalarga suv qadri quyidagi tajriba orqali tushuntiriladi:
- 1 litr suv — “bir kunda ichadigan suvimiz”
- tomchilab oqayotgan kran — “isrof bo‘layotgan suv”
Tarbiyachi savol beradi: “Bu tomchilar bir kunda qancha suvga aylanadi, tasavvur qilasizmi?”
✔ Har tomchi qadrli ✔ Kichik isrof katta miqdorga aylanadi
💡 Elektrni tejash nimaga yordam beradi?
Tarbiyachi chiroqni yoqib-o‘chirib ko‘rsatadi:
- yoqilganda — issiqlik + yorug‘lik
- ishlatilganda — elektr sarfi
Savol: “Xonada hech kim bo‘lmasa ham chiroq yonib turishi kerakmi?”
✔ Bekorga yonish — elektr isrofi ✔ Elektr — qimmat resurs ✔ Tejamkorlik — tabiatga yordam
🎲 Interfaol o‘yin: “To‘g‘ri – noto‘g‘ri”
Tarbiyachi kartochkalarni ko‘rsatadi, bolalar “✔” yoki “✘” belgisini ko‘taradi:
- ❌ Oqib turgan suv — noto‘g‘ri
- ✔ Chiroqni o‘chirish — to‘g‘ri
- ❌ Xonada hech kim yo‘q, chiroq yonib turibdi — noto‘g‘ri
- ✔ Suvni faqat qo‘l yuvayotganda ochish — to‘g‘ri
- ✔ Tish yuvishda 1 stakan suv — to‘g‘ri
- ❌ Ichimlik suvini yerga sepish — noto‘g‘ri
👥 Guruh ishi: “Suv va chiroq qoidalari”
Bolalar 2 guruhga bo‘linadi:
1-guruh: Suvni tejash qoidalari
- Suv ochiq qolmasin
- Tish yuvayotganda suvni o‘chir
- Suvni to‘kma
- Har tomchi qadrli
2-guruh: Chiroqni tejash qoidalari
- Xonadan chiqsang — chiroqni o‘chir
- Keraksiz yoqma
- Kunduzi derazani och — yorug‘lik yetarli
🎨 STEAM: “Yosh energiya yordamchilari” belgisi
Bolalar belgilar yasaydi:
- 💧 Suvni tejovchi tomchi belgisi
- 💡 Chiroqni o‘chiruvchi bola belgisi
Materiallar: rangli qog‘oz, markerlar.
🗣️ Yakun: Bolalar aytadi…
Bolalar yakunda quyidagilarni takrorlaydi:
- “Men suvni isrof qilmayman.”
- “Men chiroqni faqat kerak bo‘lganda yoqaman.”
- “Men energiyani asrayman.”
Tajribadan so‘ng savol-javob tashkil eting: “Nega suvni tejash kerak?”, “Chiroqni qachon yoqamiz?” Shu orqali bolalar o‘z xulosasini mustahkamlaydi.