Toza makon – toza ong
Atrof-muhit tozaligi bolaning kayfiyati va fikrlashiga qanday ta’sir qiladi?
Tartibli makon — bu nafaqat toza xona, balki sog‘lom fikrlashning boshlanishi. Bolalar toza joyda o‘zini qulay his qiladi, tartibsiz joy esa bezovta qiladi, kayfiyatni pasaytiradi. Bu mashg‘ulot orqali bola o‘z makonini toza tutish — bu ekologik odat ekanini anglaydi.
🖼️ Kirish: Toza va iflos makon — qaysi biri yaxshi?
- ✔ Tartibli, chiroyli xona
- ✘ O‘yinchoqlar sochilib yotgan iflos xona
Tarbiyachi savollar beradi:
- “Qaysi xonada o‘tirish yoqimli?”
- “Qaysi joyda yaxshi fikr keladi?”
Bolalar javoblari:
- ✔ “Toza joyda o‘ynash qulay.”
- ✔ “Tartibsiz joy bezovta qiladi.”
🔬 Tajriba: “Toza makon — quvonchli kayfiyat”
- 1️⃣ Toza stol — buyumlar joyida, tartibli
- 2️⃣ Tartibsiz stol — sochilgan buyumlar, chala ishlar
Bolalarga savol beriladi:
- “Qaysi stolga yaqinlashganda o‘zingizni yaxshi his qildingiz?”
Bolalar:
- ✔ “Toza stol”
- ✔ “Bu yerda o‘tirgim keldi”
Tarbiyachi xulosasi:
📌 Toza makon → qulaylik → ravshan fikrlash.
🧩 Interfaol o‘yin: “Toza – iflos ajrat!”
Tarbiyachi kartochkalar tarqatadi:
- tartibli xona
- sochilgan o‘yinchoqlar
- ko‘chaga tashlangan axlat
- chiroyli tartibga keltirilgan bog‘
Bolalar kartochkalarni ikki guruhga ajratadi:
- ✔ Toza / tartibli
- ✘ Iflos / tartibsiz
Bu o‘yin orqali bola tasvirlar orqali to‘g‘ri ekologik xatti-harakatni tanlaydi.
🏃♂️ Harakatli o‘yin: “Tartib top!”
1-qadam:
- Musiqa yangraganda bolalar erkin harakat qiladi.
2-qadam:
-
Musiqa to‘xtaganda tarbiyachi buyum nomini aytadi, masalan:
- 🧸 “Ayiqcha o‘yinchoq”
- 📚 “Kitob”
- 🎨 “Bo‘yoq”
3-qadam:
- Bolalar ushbu buyumni joyiga qo‘yish harakatini bajaradi.
Bu o‘yin bolalarda quyidagi ko‘nikmalarni mustahkamlaydi:
- ✔ tartib
- ✔ mas’uliyat
- ✔ buyumga g‘amxo‘rlik
🖍️ STEAM: “Mening toza makonim”
- ikki rasmni ko‘radi:
- ✘ tartibsiz xona
- ✔ tartibli, toza xona
- farqini topadi
- so‘ng o‘zining toza makoni rasmini chizadi
Bu mashq bolaning:
- ✔ tasavvuri
- ✔ ijodkorligi
- ✔ estetik qarashlari
- ✔ tartibga intilishi rivojlanishiga yordam beradi.
🏙️ Yakuniy suhbat: “Ozoda ko‘chalar — madaniyatli insonlar ko‘chasi”
- ko‘chalarni supurayotgan bola
- axlat qutisiga tashlayotgan ayol
- tartibli, chiroyli mahalla
Tarbiyachi bolalarga savollar beradi:
- “Ko‘cha nima uchun ozoda bo‘lishi kerak?”
- “Biz ko‘chamizga qanday yordam bera olamiz?”
Bolalar xulosasi:
- ✔ “Axlatni qutiga tashlaymiz”
- ✔ “O‘yinchoqlarni sochmaymiz”
- ✔ “Toza makon – toza ong!”