Simulyatsiya: "Bu men emas!"

Bolalarda javobgarlik va halollikni rivojlantirish

Simulyatsiya
Javobgarlikni boshqalarga yuklash vaziyati
Maktab o'quvchisi o'ylanayotgan holda

4-sinf o'quvchisi Samir doimiy ravishda o'z xatolari uchun javobgarlikni boshqalarga yuklash odatini namoyon qilmoqda. Masalan, maktab oynasi sindirilgan holatda u darhol boshqa sinfdoshini ayblagan, garchi aybining aniq dalillari mavjud bo'lsa ham. Yana bir safar, uy vazifasini bajarmagan holda, ukasini bahona qilib, go'yoki daftarini u yirtib tashlagani uchun yozolmaganini aytgan.

Har qanday mojaro yoki ochiq ayblovga duch kelganida, Samir ishonch bilan: "Bu men emas!" deya javob beradi — hatto o'qituvchida unga qarshi faktlar bo'lsa ham. O'qituvchi bir necha bor u bilan sokin suhbatlar o'tkazgan, rostgo'ylik, javobgarlik va ochiq muloqot muhimligini tushuntirgan. Ammo Samir o'z xatti-harakatlari uchun javobgarlikni tan olishdan qat'iyan bosh tortadi.

Bunday xatti-harakatlar tashvishga solmoqda, chunki bu Samirning o'zini anglash, axloqiy rivojlanish va mustaqil fikrlovchi shaxs bo'lib yetishishiga to'sqinlik qilishi mumkin.

Savollar
Professional yondashuvni sinab ko'ring

Savollar:

  1. 1-savol: Nega ayrim bolalar aybini tan olishdan qochadi?
  2. 2-savol: Javobgarlikni boshqalarga yuklaydigan bola sinf jamoasiga qanday ta'sir qiladi?
  3. 3-savol: "Bu men emas!" degan so'zlar ortida qanday his-tuyg'ular yashirin bo'lishi mumkin?
  4. 4-savol: Katta odam bola sha'nini buzmasdan qanday qilib rostini aniqlashi mumkin?
  5. 5-savol: Bunday vaziyatda nima muhimroq — jazo berishmi yoki ishonchli suhbat o'tkazishmi?

Savollarga oid tavsiyalar

  1. Bola ustiga "yolg'onchi", "ayyor" degan yorliqlarni yopishtirmang. Bunday xulqning sababi jazo qo'rquvi yoki mojarodan qochish odati bo'lishi mumkin.

  2. Unga ixtiyoriy tan olish imkonini bering: "Agar rostini aytsang, birga hal qilamiz", deb taklif qiling.

  3. Ota-onani suhbatga jalb qiling: uyda ham xuddi shunday muammolar bormi — aniqlashtiring.

  4. Rosti uchun ijobiy mustahkamlovchi tizim yarating: bola xatoni tan olsa, bu jasorati uchun maqtov eshitsin.

  5. Asta-sekin "xato qilish uyat emas, lekin javobgarlikni olish muhim" degan fikrni shakllantiring.

Keys: "Men aybdor emasman!"
Batafsil tahlil va yechim strategiyalari
O'qituvchi o'quvchi bilan suhbat

4-sinf o'quvchisi Samir o'z harakatlari uchun mas'uliyatni muntazam ravishda boshqalarga yuklaydi: oynani sindirgan — sinfdoshini ayblagan, topshiriqni bajarmagan — go'yoki daftarini buzib qo'ygan ukasiga aybni to'nkagan. O'qituvchi bir necha marta u bilan suhbatlashishga uringan, biroq har safar faqat: "Bu men emas!" degan javobni oladi.

Mumkin bo'lgan yechim
Professional yondashuv strategiyalari

Misol orqali ko'rsatish

O'xshash vaziyatlarni butun sinf bilan muhokama qilish mumkin, lekin Samirni tilga olmasdan. Bolalar o'zlari qanday to'g'ri yo'lni tanlash mumkinligi haqida o'ylab ko'rishsin. Ba'zan odam o'zini boshqalar orqali tanib oladi.

Tanlov imkonini berish

Nimadir sodir bo'lsa, Samirning o'ziga qaror qilish imkonini bering: tan olib, qanday tuzatish mumkinligini muhokama qilish yoki yashirishni davom ettirib, oqibatlariga duch kelish. Buni xotirjam, bosimsiz tarzda bajaring.

Halollikni rag'batlantirish

Agar Samir bir marta bo'lsa ham haqiqatni aytsa — bu darhol e'tirof etilsin. Agar u qandaydir yomon ish qilgan bo'lsa ham, halollik allaqachon oldinga tashlangan qadam sifatida ko'rsatiladi.

Foydali ishga jalb qilish

Masalan, unga mas'uliyatli topshiriqni ishonib topshiring: sinf jurnali yuritish, daftarlar tarqatishda yordam berish. Unga ishonch bildirilayotganini his qilishiga yordam bering. Ba'zan bu ichki "katta odamni" uyg'otadi.

O'yin vositasidan foydalanish

Masalan, "Kun haqiqatlari" deb nomlangan kichik o'yinni o'ylab toping — har bir o'quvchi bugun nimada o'z javobgarligini tan olganini aytadi. Samir boshqalar qanday qilib xotirjamlik bilan o'z kichik xatolarini tan olayotganini eshitib tursin.

Enhanced Full Screen Button