Page 14 - PISA 2025 - Raqamli dunyoda o‘rganish

PISA BAHOLASH TIZIMI VA METODOLOGIYASI

PISA xalqaro baholash dasturi 2000-yildan buyon (COVID-19 pandemiyasi
sababli 2021-yildan 2022-yilga ko‘chirilgan) har 3 yilda bir marotaba o‘tkazilib

kelinmoqda. Lekin, 2025-yilgi baholashdan so‘ng, PISA har 4 yilda bir marta
o‘tkaziladigan tartibga o‘tadi. PISA dasturining asosiy baholash yo‘nalishi har

safar almashib turadi: matematika, tabiiy fanlar yoki o‘qish savodxonligi asosiy
yo‘nalish sifatida navbatma-navbat tanlanadi. Shuningdek, PISA moliyaviy

savodxonlik kabi qo‘shimcha yo‘nalishlarni ham taklif etadi va umumiy ta’lim
ko‘nikmalarini, ya’ni hamma uchun zarur bo‘lgan majburiy ta’lim yakunidagi

bilimlarni ham baholaydi. PISA dasturi Iqtisodiy Hamkorlik va Taraqqiyot
Tashkiloti (OECD) tomonidan muvofiqlashtiriladi. Ushbu baholash AQShda

Ta’lim statistikasi bo‘yicha milliy markaz (National Center for Education
Statistics - NCES) tomonidan o‘tkaziladi.

Dastlabki yillarda PISA baholash jarayoni qog‘oz shaklidagi blankalar orqali
amalga oshirilgan bo‘lsa, 2015-yildan boshlab, asosan, kompyuter asosidagi

baholashga o‘tilgan. Biroq ba’zi mamlakatlarda infratuzilma yetishmasligi

sababli qog‘oz asosidagi sinovlar ham qo‘llaniladi. PISA dasturida baholash ikki
soatlik testdan iborat bo‘lib, u ko‘p tanlovli savollar, qisqa javoblar va ochiq
javobli savollarni o‘z ichiga oladi. 2018-yildan boshlab o‘qish savodxonligi

uchun ko‘p bosqichli moslashuvchan test joriy qilingan. Bu usulda o‘quvchining

dastlabki javoblari asosida testning qiyinligi moslashtiriladi (masalan, agar
o‘quvchi oson savollarni yaxshi bajarsa, qiyinroq savollar kompyuter dasturi
tomonidan avtomatik taqdim etiladi).

12 | PISA 2025 — Raqamli dunyoda o‘rganish