Page 33 - PISA 2025 - Raqamli dunyoda o‘rganish

2020-yilda COVID — 19 pandemiyasi davrida onlayn kurslarga talab keskin
oshib, ko‘plab o‘quv muassasalari masofaviy ta’lim formatiga o‘tishga majbur

bo‘ldi. UNESCOning 2023-yilgi Global Ta’lim Monitoring hisobotiga ko‘ra,
2021-yil holatiga dunyo bo‘ylab 220 million kishi hech bo‘lmaganda bitta onlayn

kursdan foydalangan. Bu tendensiya onlayn ta’lim platformalari va kurslarining
mashhurligi ortib

borayotganini ko‘rsatadi.
Raqamli texnologiyalar

ta’lim jarayonini turli
jihatdan boyitmoqda.

Elektron resurslar
(elektron darsliklar,

videodarslar, interaktiv
platformalar) o‘quvchilarga darsdan tashqari ham mustaqil o‘rganish imkonini

beradi. Simulyatsiyalar va virtual laboratoriyalar murakkab tushunchalarni
tajriba asosida o‘rganishga yordam beradi. Biroq, shu bilan birga raqamli

texnologiyalarni ta’limga tatbiq etishda qator muammolar ham mavjud.
Raqamli tafovut tufayli farzandlari onlayn ta’lim olishi uchun zarur qurilma

yoki internetga ega bo‘lmagan oilalar farzandlari ortda qolishi mumkin. Bundan
tashqari, ayrim tadqiqotlar raqamli qurilmalar haddan tashqari qo‘llanilishi

diqqatni jamlashni qiyinlashtirishi yoki o‘quv motivatsiyasiga salbiy ta’sir qilishi
mumkinligini ko‘rsatmoqda. Empirik dalillar texnologiyalarning ta’limdagi

samarasi turlicha ekani, ba’zi texnologiyalar ayrim bilim va ko‘nikmalarni
o‘zlashtirishda yaxshi natija berishi, boshqalari esa kutilganidek foyda

keltirmasligini ko‘rsatadi. Xususan, agar o‘qituvchi va o‘quvchilar raqamli
vositalardan unumli foydalanish ko‘nikmasiga ega bo‘lmasa, qimmat texnologik

resurslar ta’lim sifatini oshirmasligi mumkin.

Shu sababdan, bugungi kunda aksar mamlakatlarda raqamli texnologiyalarni

ta’limga joriy etishda o‘qituvchilarning raqamli savodxonligini oshirish,

ularni metodik qo‘llab-quvvatlash masalalariga alohida e’tibor qaratilmoqda.
Umuman olganda, raqamli texnologiyalar ta’lim jarayonida katta imkoniyatlar
eshigini ochdi. Ular ta’limning mazmuni va shaklini boyitmoqda, o‘qitish va

o‘rganishning yanada interaktiv, ochiq va moslashuvchan usullarini taqdim

etmoqda.

II Bob. PISA 2025 - Raqamli dunyoda o‘rganish | 31